Ważne teksty roku 2013
Wzorem ubiegłego roku, i w tym chcemy zwrócić uwagę PT Czytelników na
niektóre z ważnych tekstów, jakie publikowaliśmy w roku 2013 w „Sprawach
Nauki”. Zapraszamy do lektury nie tylko tych nielicznych tekstów wyróżnionych, ale i
pozostałych.(red.)
Filozofia
Każdy chce mieć rację i patent na prawdę - konstatuje prof. Wiesław Sztumski
Przejawem wiary w zabobony – a wiara ta szerzy się w naszych czasach coraz bardziej – jest przekonanie, jakoby w miarę postępu cywilizacyjnego w wyniku rozwoju nauki i techniki ludzie stawali się coraz bardziej racjonalni, a więc mądrzejsi - pisze prof. Wiesław Sztumski
Trzeba wrócić do wartości
Od początku dziejów mędrcy podkreślali, że degradacja człowieka zaczyna się wówczas, gdy celem życia stają się wartości materialne, bogacenie się. Z prof. Marią Szyszkowską, filozofem, etykiem i prawnikiem rozmawia Anna Leszkowska
W naszych czasach kwestia rozumienia patriotyzmu, zwłaszcza w krajach wielkich i rozwiniętych, jest dosyć skomplikowana - pisze prof. Wiesław Sztumski
Być może, wkrótce dojdzie jeszcze do tego, że pracować - w sensie pracy zarobkowej - i cieszyć się z posiadania miejsca pracy będą mogli tylko nieliczni wybrańcy - wybitnie zdolni, kreatywni lub wydajni, albo ci, którym w jakiś przypadkowy lub zamierzony sposób uda się znaleźć zatrudnienie - przewiduje prof. Wiesław Sztumski
Nastała moda na powszechne kształcenie nawet na poziomie studiów trzeciego stopnia i na kupowanie lub rozdawnictwo dyplomów - zauważa prof. Wiesław Sztumski
Powszechne pośrednictwo, czyli nowa klasa wyzyskiwaczy
Wpadliśmy w sieć pośredników, którzy we współczesnej fazie rozwoju kapitalizmu stanowią już wyraźnie ukształtowaną, specyficzną warstwę czy klasę społeczną wyzyskiwaczy większych i gorszych niż tradycyjnie
definiowani kapitaliści - ostrzega prof. Wiesław Sztumski
Oszustwo stało się normą powszechną i uprawiane jest w wymiarze globalnym w relacjach międzyludzkich - ocenia prof. Wiesław Sztumski
Socjologia
Odkąd praktycznie zlikwidowano planowanie przestrzenne, które w tej chwili jest realizowane tylko punktowo i z różnymi perypetiami, mamy pogłębiający się chaos przestrzenny. Z prof. Bohdanem Jałowieckim, socjologiem miasta z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW, rozmawia Krystyna Hanyga
Media koncentrują się na skrajnej biedzie, bo taka zwykła, codzienna bieda i niekończące się starania kobiet nie są malownicze, medialne, sensacyjne, więc nie budzą zainteresowania. Z prof. Elżbietą Tarkowską, dyrektorem Instytutu Filozofii i Socjologii w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej rozmawia Krystyna Hanyga.
Nie dorośliśmy do globalizacji
Nie dorośliśmy w pełni do globalizacji. Ani mentalnie, ani społecznie, ani politycznie. Z prof. Włodzimierzem Aniołem z Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, prezesem Fundacji Norden Centrum rozmawia Justyna Hofman – Wiśniewska
Wespół w zespół
Polska okresu transformacji, a szczególnie po nim jest miejscem ze specyficznym podłożem do zrzeszania się, uwspólnotowiania, tworzenia nowych więzi. Z dr Małgorzatą Dmochowską z Uniwersytetu w Białymstoku, autorką książki Nowe wspólnoty w Polsce na
przełomie XX i XXI wieku. Między Platonem, Amwayem a trollami, rozmawia Krystyna Hanyga.
Ekonomia
Kiedyś ekonomia i etyka stanowiły jedność - jeszcze w epoce Adama Smitha tak było. Później drogi tych dziedzin zaczęły się rozchodzić.
Z prof. Elżbietą Mączyńską, prezesem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego rozmawia Anna Leszkowska
Ochrona środowiska
Arktyka to ostatni w Europie obszar, gdzie można zobaczyć wielką przestrzeń bez śladu człowieka - z prof. Janem Marcinem Węsławskim z Instytutu Oceanologii PAN rozmawia Anna Leszkowska.
Religioznawstwo
Rewitalizacja wierzeń religijnych i co z tego może wyniknąć
Wiek XXI będzie czasem religii, albo nie będzie go wcale - pisze dr Radosław S. Czarnecki
Politologia
Problemy zbiorowe, polityki publiczne
W Polsce wciąż mamy problemy z wyjaśnianiem działań publicznych. Proces ich tworzenia pełen jest białych plam. Z dr. Andrzejem Zybałą z Collegium Civitas i KSAP rozmawia Krystyna HanygaDroga dżihadu do Europy
Jak to się stało, że Bałkany, zamieszkałe przez wyznawców islamu, stały się bazą dla działań międzynarodówki dżihadystów wspomaganej finansowo przez ultra-konserwatywne kraje arabskie - głównie Arabię Saudyjską
– pisze dr Radosław S. CzarneckiPrawo
O bezpłatnym poradnictwie prawnym w Polsce z Tomaszem Schimankiem, ekspertem Instytutu Spraw Publicznych w Warszawie rozmawia Justyna Hofman-Wiśniewska
Stwórzmy Arktyczny Park Narodów Zjednoczonych
O tym, czy możliwe jest utworzenie w Arktyce rezerwatu mówi prof. Janusz Symonides z Akademii Nauk Społecznych w rozmowie z Anną Leszkowską
Prognozowanie
Przypuszczam, że w najbliższym czasie trudno będzie zmieniać nawet te najważniejsze elementy systemu kulturowego, które nam przeszkadzają: tradycję, religię, brak zaufania do państwa -
mówi prof. Jerzy Kleer z Komitetu Prognoz PAN Polska 2000 Plus w rozmowie z Anną LeszkowskąSieć w końcu narzuci Ziemi swoją wizję człowieka i ludzkości, kształtując na nowo nauki, prawa, instytucje oraz model dziejów –
pisze Marek Chlebuś
Nauka i gospodarka
Życie wymusi na nas odpowiednie decyzje: albo zrobimy dla młodych, zdolnych i dobrze wykształconych ludzi dziedziny, które ich pociągną intelektualnie, które są atrakcyjne, albo oni wyjadą. Z dr. hab. Andrzejem Karpińskim, wieloletnim członkiem Komitetu Prognoz PAN, rozmawia Anna Leszkowska
Rodzynki w cieście, czyli polskie firmy fotoniczne
Niby mamy w miarę rozwiniętą gospodarkę, ale w nowoczesnych technologiach jesteśmy ciągle strasznie zacofani. Nie ma tego przemysłu, który daje ogromną wartość dodaną. Z prof.Andrzejem Domańskim z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej rozmawia Anna Leszkowska
Polski przemysł high-tech - możliwości i bariery rozwoju
Zwiększanie nakładów na badania naukowe nie przynosi większego wzrostu przemysłowego sektora hi-tech – pisze prof. Krzysztof Chrzanowski z Instytutu Optoelektroniki WAT
Naukowa agora
Jeżeli chcemy mówić o zorganizowanej reprezentacji interesów na poziomie ponadnarodowym, to musimy przede wszystkim mieć te interesy. Z dr Agnieszką Cianciarą z Instytutu Studiów Politycznych PAN rozmawia Anna Leszkowska
Historia
Jan Czochralski - życie krótsze niż spory
Czochralski z najróżniejszych powodów był i musiał być osobą kontrowersyjną dla wielu ludzi.Z prof. Leszkiem Kuźnickim, byłym wieloletnim prezesem PAN, rozmawia Anna Leszkowska
Demografia
Czas na inwestycje społeczne
O procesach demograficznych w Polsce z prof. Ireną E. Kotowską z Instytutu Statystyki i Demografii SGH rozmawia Krystyna Hanyga
Bibliometria
Bożek miary naukowców
W Polsce krytyka wykorzystywania IF do oceny badaczy, a nie wyłącznie czasopism nie ma nic wspólnego z aktualną oceną kondycji polskiej nauki – pisze dr hab. Zbigniew Osiński z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UMCS w Lublinie.
Medycyna
Jaskra leczona nową metodą
Problem z jaskrą, na który trzeba zwrócić uwagę, to praktycznie u nas nieistniejąca baza danych dotycząca dzieci chorych na jaskrę – mówi Justynie Hofman-Wiśniewskiej prof. Krystyna Czechowicz-Janicka z Instytutu Jaskry w Warszawie
Nauka i sztuka
Instrumenty piekielne i niebiańskie
O instrumentach przypisywanych sferze niebieskiej i piekielnej z dr. Marcinem Zglińskim z Instytutu Sztuki PAN rozmawia Anna
Leszkowska
Felietony
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
Wiesław Wiktor Jędrzejczak
W Europie Wschodniej nadal źle?