Wersja elektroniczna

Autor: Administrator

Opublikowano: 11 styczeń 2015

Odsłon: 6727

Ważne teksty w 2014 roku

Wzorem ubiegłego roku, i w tym chcemy zwrócić uwagę PT Czytelników na niektóre z ważnych tekstów, jakie publikowaliśmy w roku 2014 w „Sprawach Nauki”. 
Zapraszamy do lektury nie tylko tekstów wyróżnionych, ale i pozostałych. (red.)
 

Ekonomia

Marek Chlebuś - Dług
Kiedy pojawił się dług, który stał się obecnie głównym bohaterem światowej gospodarki? Kto za niego odpowiada? Czy długi państw są rzeczywiste czy pozorne?

Filozofia

Wiesław Sztumski – Wolnoć Tomku w naszym domku 
Zagospodarowanie przestrzeni publicznej w Polsce jest w zasadzie bezkarne i  dowolne.

Wiesław Sztumski - W poszukiwaniu życzliwości

Wcześniej lub później, masy uświadamiają sobie, że zostały oszukane przez swoich idoli i przywódców ideologicznych. Tylko ta mądrość przychodzi za późno, kiedy już nie da się odwrócić biegu historii. 
  
Wiesław Sztumski - Upadek godności 
O deprecjacji godności, pozbywaniu się jej i szarganiu, przekonują liczne zjawiska doświadczane na co dzień, zwłaszcza kontakty z instytucjami, funkcjonariuszami władzy, rozmaitymi przełożonym i wszystkimi, od których jest się zależnym.

 

Wiesław Sztumski - Degrengolada elit politycznych 

Elity polityczne, niestety, w statystycznej większości okazują się kreaturami godnymi pożałowania, skandalistami i aferzystami. Ich działania przynoszą wstyd i więcej szkód niż dobra naszemu narodowi, społeczeństwu i państwu.

 

Wiesław Sztumski – Szczerość nie popłaca? 
Oszustwo stało się zjawiskiem powszechnym i nikogo już nie dziwi; jest społecznie akceptowane, chyba, że dokonuje się je na ogromną skalę.

 

Wiesław Sztumski – Powrót do komuny?

Słowo „komuna” kojarzy się u nas, głównie młodemu i średniemu pokoleniu, z czymś strasznym i chyba używane jest celowo do straszenia ludzi. 

 

Wiesław Sztumski – Etos zawodowy do lamusa 

Erozja etosu jest na tyle widoczna i odczuwana, że stała się już zjawiskiem społecznym, nad którym nie wolno przechodzić do porządku dziennego i które musi wywołać oburzenie mas oraz reakcję ludzi reprezentujących zawody cieszące się od wieków zaufaniem społeczeństwa.

Felietony

Wiesław W. Jędrzejczak – Między lasem a buszem

Polską naukę usiłuje się rozwijać jako busz, a nie jako las. Pragnie się tworzyć wielkie konsorcja, które będą realizować wielkie projekty i to już nawet nie są drzewa tylko całe zespoły drzew, które mają wyrosnąć na pustyni. A gdzie poszycie i krzewy?
 

Historia
Andrzej Wawryniuk – Cło a ochrona granic II RP

Polska administracja celna w 2013 r. obchodziła  94 rocznicę powołania, a w 1919 r. jej poprzednikiem były wydzielone jednostki wojskowe, (przemianowane następnie w baony celne), które w początkowym okresie liczyły tylko 500 strażników. 
 

Leszek Stundis - Mafia - choroba demokracji  

Żródłosłów terminu „mafia” nie jest do końca jasny. Część badaczy utrzymuje, że pojawił się on w czasie okrytych złą sławą Nieszporów Sycylijskich w 1282 roku. Bezpośrednią przyczyną buntu była ponoć zaczepka czy próba gwałtu na miejscowej dziewczynie i okrzyk protestu ‘mia filia’ (moja córka). 

 Nauka i gospodarka

Prof. Robert Gałązka – Polski grafen ze znakiem zapytania

Te wszystkie cudowne własności grafenu, które obiecują fantastyczne zastosowania są prawdziwe, jednak problem polega na tym, że takiego grafenu nie można zrobić.

 

Prof. Przemysław Śleszyński – W przestrzennym chaosie

Polski liberalizm, nazywany często jarmarcznym liberalizmem, w wydaniu urbanistycznym jest liberalizmem rozproszonym, chaotycznym.  Obowiązującą doktryną jest, że właściwie wszystko wolno.

 

Prof. Bogdan Zygmunt – Armaty mamy

Kierunki zakupów wskazują generałowie, natomiast wyboru dokonują politycy. Nikt nie wie, na podstawie jakich kryteriów. To oburzające, że za nasze pieniądze kupuje się zabawki za 4-6 mld USD, a nie dostaje za to żadnej nowej technologii. 

 

Prof. Stanisław Kasiewicz – Boksujemy jedną ręką

Coraz większa liczba aktów prawnych, które obowiązują w Polsce, ma swoje źródło w UE. Szacuje się, że z UE pochodzi bezpośrednio lub pośrednio ok.75% tworzonego dzisiaj prawa. Niestety, nie w pełni radzimy sobie z tym zjawiskiem, co negatywnie rzutuje na naszą gospodarkę. 
 

Ochrona środowiska

Anna Dyl-Schmelcer – Łupki? Jestem za, a nawet przeciw

Gaz łupkowy ma w Polsce moc niezwykle inspirującą, motywuje do tworzenia nowych paradygmatów w ekonomii. Coś, co jest nieopłacalne, jest jednak korzystne…
 

Prof. Józef Zegar  - Ziemia - dobro publiczne

Po 1989 roku zachłyśnięto się wolnością, ale specyficznie. Niektórzy uznali, że wszystko wolno, a ziemia jest takim samym dobrem jak inne. Można ją kupić i sprzedać. Tymczasem jest tu pewna różnica, nawet jeśli jest to środek produkcji, a nie matka żywicielka, czy ojcowizna. Ziemia nie jest tylko dobrem komercyjnym, które ma wartość rynkową. Niby jest własnością prywatną, ale jednocześnie jest dobrem publicznym.
 

Politologia

Prof. UW Jacek Czaputowicz – Suwerenność - jak kamień czy koszyk?

Co robić, żeby zapobiegać pewnym negatywnym cechom globalizacji, jak możliwość eksploatacji danego państwa przez inne, czy przez firmy ponadnarodowe? Trzeba mieć dobry rząd, który realizuje cele społeczne i sprzyja rozwojowi państwa. Jeżeli państwo jest  niewydolne i skorumpowane, to popada w zależność.
 

 Radosław  S. Czarnecki – Europejskie wartości, czyli rzecz o kolonializmie

Oświecone społeczeństwa, niezależnie od epoki, posiadają dostateczną wiedzę na temat popełnianych potworności czy zbrodni w imię Postępu, Cywilizacji, Religii, Socjalizmu, Demokracji, Rynku, Boga czy innego złotego cielca. Ale pokłady pychy, inercji i gnuśności intelektualnej, zwykłe szalbierstwo i hipokryzja, wygoda i egoizm powodują, że te fakty się powtarzają -  tylko w innym entourage’u.
 

 Radosław S. Czarnecki - Cień Kosowa (1)

Ktoś, kto płakał wczoraj nad odpływaniem Krymu ku Moskwie, (a dziś roni z tego samego powodu łzy nad wschodnią Ukrainą), a nie płakał nad secesją Kosowa i śmiercią Jugosławii (o wojnie w Afganistanie, atakach na Irak czy na Libię Kaddafiego nie wspominając), jest po prostu nieuczciwym intelektualnie ignorantem lub zwyczajnym hipokrytą. 
 

Radosław Czarnecki – Hipokryzja wiecznie żywa. Koniec epoki 

We współczesnym świecie - tak przesyconym retoryką i ideami dotyczącymi wolności, demokracji, swobód różnego rodzaju oraz indywidualizmem - hipokryzja, oszustwo, kabotyństwo i pozerstwo są szczególnie widoczne (w wyniku globalnej komunikacji, postępu technicznego i edukacji, a także skundleniu zawodu dziennikarza) i bolesne.
 

Prawo

Prof.  Janusz Symonides – Arktyki nie da się zamknąć

Tak państwa arktyczne, jak i leżące poza tym regionem - azjatyckie i europejskie - mają swoje interesy ekonomiczne w Arktyce i będą je realizować. Możliwe, że organizacjom pozarządowym łatwiej będzie zablokować eksploatacje surowców czy rybołówstwa w Arktyce niż ograniczyć żeglugę.
 

Prof. Maria Szyszkowska – Litera zabiła ducha   

System prawny i wymiar sprawiedliwości w Polsce całkowicie odszedł od zasad etycznych. Ja bym określiła, że odszedł od elementarnej przyzwoitości. Przede wszystkim sprzeniewierza się generalnej zasadzie, że prawo nie działa wstecz. 

 Prof. Ewa Bieńkowska – Ogólne odczłowieczenie

Sprawca przestępstwa ma prawo do informacji, pomocy prawnej – czy to z urzędu, czy z wyboru. Ma wszelkie wsparcie. A ofiara – nie. Ona rzadko korzysta z pełnomocnika z wyboru, bo to kosztuje, rzadko korzysta z pomocy pełnomocnika z urzędu, bo albo nie wie, że może, albo dostaje odmowę. Tu jest cały czas ta nierównowaga sytuacji ofiary i sprawcy. 
 

Dr Ewa Gmurzyńska - Ręka rynku w mediacjach 

We wszystkich chyba społeczeństwach tkwi taka sprzeczność, że strasznie na sądy narzekamy, jeśli chodzi o wyroki, ale kiedy zdarza nam się jakiś konflikt, który przeradza się w spór, to w zasadzie nie wierzymy w żadne inne - poza sądem - instytucje zdolne go rozstrzygnąć. Tymczasem sprawiedliwość można osiągnąć także w mediacji.
 

Prognozowanie

Marek Chlebuś – Koniec epoki.(1) Stary ład i Nowy świat 

Widmo krąży po planecie – widmo Internetu. Wszystkie potęgi starego świata połączyły się do świętej nagonki przeciw temu widmu.

Marek Chlebuś – Koniec epoki (2) - Ziemia i Sieć 

Współczesny świat jest zdominowany przez kilka, może kilkanaście globalnych karteli: finansowych, surowcowych, zbrojeniowych, żywnościowych, farmaceutycznych, medialnych, zlokalizowanych w większości w USA. Wszystkie służą egoistycznym interesom swoich właścicieli, których oczywistym dążeniem jest stabilizacja własnych przywilejów i monopolistyczna eksploatacja wszelkich dostępnych dziedzin i obszarów życia.
 

Religioznawstwo

Radosław S. Czarnecki – Przegrana sekularyzmu, czyli nadchodzące Średniowiecze
Wygląda na to, że nie chcemy mieć nic wspólnego z wartościami utożsamianymi z elitami. Odrzucamy to, co w jakikolwiek sposób kojarzone jest z wredną, samolubną,  oszukańczą i bezczelnie bogatą socjetą nadającą kierunek rozwoju i wizję dzisiejszej rzeczywistości. 

Radosław S. Czarnecki – Wszyscyśmy z Kontrreformacji 
Na polską świadomość narodową, na mentalność i pojmowanie świata nie Reformacja i Oświecenie wywarły  głównie  wpływ  (jak na Zachodzie), ale Kontrreformacja. I ona trwa tu nadal, mimo upływu  wieków, zmieniających się koniunktur politycznych, kulturowych, ustrojowych, mimo postępu cywilizacyjnego i rozwoju. 

Socjologia

Prof. Krzysztof Jasiecki – Kapitalizm - wariant polski
U nas po 89 r. zaczęto myśleć o państwie tak, jak to opisał  Engels w teorii obumierania państwa – że ono już nie będzie potrzebne. I że wszystkie problemy rozwiąże rynek. Myślano tak przez analogię z krajami wysoko rozwiniętymi, zwłaszcza anglosaskimi, gdzie tak ten model jest ustawiony. Problem jednak polegał na tym, że nie chciano zauważyć, iż w Polsce nie było silnego rodzimego prywatnego kapitału.
 

Prof. Krystyna Skarżyńska – Czy im jest wszystko jedno?

Z badań wynika, że wśród studentów jest nieco więcej niż w innych grupach wiekowych osób akceptujących pogląd, iż świat jest ostrym polem rywalizacji i do takiego świata trzeba dostosować reguły życia społecznego. Skoro świat jest brutalny, to trzeba tak sobie życie układać, aby wygrywać. Czyli moje na wierzchu, a innych mogę traktować lekko, albo jako środek do realizacji własnego celu. 
 

Dr Piotr Szukalski - Srebrna gospodarka 

Zgodnie z wizją demografii apokaliptycznej światu grozi „zalew” seniorów, którzy są traktowani jako jednorodna z punktu widzenia stanu zdrowia, witalności, potrzeb zbiorowość, utrzymywana przez społeczeństwo, której nadmierna chciwość oznacza drenaż społecznych zasobów. Proces starzenia rzadziej jest natomiast postrzegany w kategoriach nowych możliwości, szans rozwoju.
 

Prof. Krzysztof Jasiecki – Z ziemi polskiej do brukselskiej  
Jeśli 60-70% ustaw gospodarczych przyjmowanych przez polski parlament jest faktycznie dostosowaniem do unijnych dyrektyw, regulacji,  to bardziej sensowne z punktu widzenia polskiej polityki gospodarczej jest dbanie o nasze interesy w Brukseli niż koncentrowanie się na sprawach lokalnych, które są tymi unijnymi rozwiązaniami już rozstrzygnięte. 
 

Dr Anna Olech – Decydujmy razem!

W ponad  60% gmin są osoby czy komórki ds. kontaktów z organizacjami pozarządowymi, ale nie z mieszkańcami. Współpraca z tymi organizacjami ma zresztą głównie charakter finansowy – urząd zleca im zadania publiczne, rzadko są wykorzystywani np. jako eksperci  przez grupy robocze.